Burettslag- og sameigeforsikring

Burettslag og sameiger har vanlegvis ei forsikring som dekker bygningen, på same måte som ein huseigar har ei husforsikring. Når denne forsikringa blir brukt, kan det ofte oppstå spørsmål om kven som skal betale eigenandelen.

Kven har ansvaret for å betale?
Det er burettslaget eller sameiget som er forsikringstakar og dermed ansvarleg for at eigenandelen blir innbetalt til forsikringsselskapet. Styret kan derimot kreve pengane tilbake frå bustadeigaren, dersom skaden skuldast bustadeigaren. 

Vedlikehaldsplikt
Bustadeigaren er ansvarleg for å vedlikehalde eigen bustad. Dersom ein skade skjer fordi vedlikehaldsplikta er forsømt, kan bustadeigaren bli halde ansvarleg for kostnadane (ifølge vanleg erstatningsregel i §5-13 i burettslagslova eller tilsvarande regel i eigarseksjonslova §34).

Vedlikehaldsplikt i eigen bustad vil seie at du som eigar av bustaden har ansvaret for å reparere og sikre at alt av innvendige flater, vindauger, røyr, leidningar, utstyr og apparat er heilt og fungerer som det skal. Vedlikeholdsplikta står beskriven i eigarseksjonslova §32 eller §5 i burettslagslova.

Vasslekkasjar og vasskader
Vasslekkasjar og vasskader er dei skadane som skjer mest av i burettslag og sameige. Viss burettslaget/sameige har installert smarte vasstopparar vil både eigenandelen og prisen på forsikringa bli lågare. Les meir om korleis de kan sikre sameige/burettslaget med vasstopparar.

Sjå også:

Kva dekker sameige og burettslaget si forsikring?
 

Når du skal kjøpe bustad, kan du velje mellom ulike eigarformer. Det er nokre viktige forskjellar mellom sjølveigar og burettslag, og begge eigarformene har både fordelar og ulemper. 

Sjølveigar

Du eig bustaden sjølv, med dei rettane og plikter det inneber. Du kan til dømes pantsetje den, leige ut eller pusse opp utan å innhente løyve frå nokon. Du er òg ansvarleg for alle bustadrelaterte utgifter sjølv, som til dømes kommunale avgifter, vedlikehald og husforsikring. 

• Einebustader er typiske sjølveigarbustadar. Her eig du som regel både huset og tomta huset står på. Nokre einebustader står på festa tomt, som vil seie at du eig huset, men betalar ei årleg festeavgift til grunneigar for leige av tomta.
• Kjøper du ein sjølveigarbustad blir du medeigar i eit sameige. Du eig eigarseksjonen din, som består av bustaden din og eventuell bu og parkeringsplass. Fellesareal som trappeoppgangar, uteareal og felles vaskerom, eig du og dei andre seksjonseigarane i fellesskap. Du betalar ofte ein fast sum i månaden til fellesutgifter.
• Kjøper du ein brukt sjølveigarbustad, må du betale 2,5 % av kjøpesummen i dokumentavgift til staten. Bygger du bustad sjølv eller kjøper ein sjølveigarbustad i eit nybygg, blir det berekna dokumentavgift berre av tomtekjøpet.

Burettslag

Eit burettslag er eit selskap som er eigd av dei som bur der. Kjøper du bustad i eit burettslag eig du ein del i burettslaget, og får einerett til bruk av bustaden din. Ein del av kjøpesummen i eit burettslag vil vere eit felleslån, som blir betalt av deg og dei andre bebuarane. 

• Reglane for utleige er strengare i eit burettslag enn i eit sameige, og du må forhalde deg til burettslaget sine husordensreglar og vedtekter. Det kan innebere restriksjonar knytt til husdyrhald, påbygg og andre endringar. 
• Ein fordel med burettslag er at du slepp å betale dokumentavgift til staten på 2,5 % av kjøpesummen. Det er derfor eit godt alternativ viss du planlegg å berre bu i leilegheita eit par år, då dokumentavgifta ofte blir eit reint tap med så kort tidshorisont. 
• Hugs å sjå på totalprisen før du kjøper bustad i eit burettslag. Det gjer vi i banken, mellom anna når vi reknar ut kor mykje eigenkapital du må ha for å få lån. 
• Det kjem driftskostnadar i tillegg til dei månadlege fellesutgiftene til renter og avdrag på fellesgjelda. Dette er til dømes kommunale avgifter, vaktmeistertenester, felles energibruk og vedlikehald av fellesområde.

Sjekk alltid burettslaget sin økonomi før du byr på ei burettslagsleilighet. Viss burettslaget til dømes har avdragsfritak på lånet for ein periode vil dei månadlege kostnadane auke når den er over.

Hugs at det er styret og generalforsamlinga som bestemmer både over felles gjeld og større investeringar. Dette gjer at du som bebuar kan få høgare månadskostnad.

Sjå også
Kor mykje kan eg låne til bustad? 
Kor mykje eigenkapital må eg ha for å kjøpe bustad? 

Styreansvaret er eit erstatningsansvar. Styreansvaret inneber at både styreleiar, styremedlemmar og varamedlemmar kan bli personleg erstatningsansvarlege viss dei påfører nokon eit økonomisk tap.

Ansvarlegheita er lovfesta i aksjelova for aksjeselskap, men kan også vere ulovfesta for foreiningar. Styreansvaret er eit individuelt og personleg ansvar som er tett knytt til styremedlemmet sine oppgåver. Styremedlemmet kan bli ansvarleg viss hen ikkje ivaretar sine oppgåver etter lov, vedtekter eller retningslinjer.

Døme på styreansvar
Dei vanlegaste styreansvarssakene inntrer i samband med for dårleg oppfølging av dagleg leiar, at eit styremedlem tar ei avgjerd utan formell godkjenning frå styret eller at styret ikkje følger opp økonomien i selskapet godt nok.

Styreansvarsforsikring i burettslag og sameige
I vår burettslag- og sameigeforsikring er styreansvarsforsikring inkludert som ein del av forsikringspakka. Enten du er fersk i eit styre for eit burettslag eller eit sameige eller om du har sete der ei stund, bør du sjekke opp at de har ei forsikring som inkluderer styreansvar.

Kvifor styreansvarsforsikring?
Det er mogleg å forsikre seg mot styreansvaret. Styremedlemmar i ei bedrift kan bli erstatningsansvarlege overfor aksjonærar, kreditorar, kontraktspartnarar, offentlege myndigheiter og andre aktørar. I verste fall kan det føre til at styremedlemmar går personleg konkurs. 

Styreansvarsforsikring kan derfor vere viktig å ha når det skal rekrutterast medlemmar til styrearbeid. For mange kandidatar vil det vere avgjerande om dei er beskytta av styreansvarsforsikring når dei påtar seg eit slikt ansvar. Med andre ord vil ikkje styregodtgjersla stå i forhold til den økonomiske risikoen du tar ved å sitje i eit styre, utan styreansvarsforsikring.

Erstatning frå forsikringa
For å få dekt erstatningsansvar frå styreansvarsforsikringa må:

• dei erstatningsrettslege vilkåra vere til stades.
• det må føreligge eit ansvarsgrunnlag.
• eit økonomisk tap hos motpart.
• det må vere ein årsakssamanheng mellom handlinga/unnlatinga og det økonomiske tapet.

BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) er ein internasjonal standard for å måle kor berekraftig eit bygg er. Standarden legg føre for korleis bygg er planlagd, prosjektert, oppført og drifta i samsvar med beste praksis for berekraftige bygg. 

Berekraftig gjenoppbygging etter «BREEAM-standard»
Gjenoppbygging etter BREEAM-standard er inkludert i standard- og toppdekningane for næringsbygg og bustadsbygg (burettslag og sameige). Det går ut på at viss bygningen din blir så skada at reparasjonskostnadane overskrider halvparten av bygningen sin verdi (forsikringssum), så vil vi i tillegg til å bygge opp bygningen bruke inntil 10 % av forsikringssummen (maksimalt 5.000.000 kroner) på å fylle BREEAM-standarden med klassifisering «Very good» eller betre.
 

BREEAM-bygg blir evaluert etter ni kriterium: 

• Energi- og vassbruk 
• Helse og innemiljø 
• Forureining 
• Transport
• Materialar 
• Avfall
• Arealbruk 
• Økologi 
• Leiingsprosessar 

Bygga sertifiserast deretter på ein skala innanfor klassifiseringane: 

• Pass 
• Good 
• Very good 
• Excellent 
• Outstanding
  

Kriminalitetsforsikringa (også kalla underslagsforsikring) dekker svindel i form av økonomisk kriminalitet (underslag, tjuveri, bedrageri, utroskap og dokumentforfalskning) der tilsette eller vikarar gjer noko straffbart. Svindelen må vere retta mot eiga bedrift eller idrettslag. I idrettslag og -foreiningar omfattar kriminalitetsforsikringa òg dugnadsarbeidarar med fullmakt til å handtere midlar.

Med tilleggsdekning kan forsikringane òg dekke svindel som vert begått mot bedrifta sine kundar.

Sjå døme på svindel
For å enklare forstå korleis underslagsforsikringa kan brukast har vi samla nokre eksempel på svindel der forsikringa har vore avgjerande for bedrifta.

Stole verktøy
Ein tilsett i ei entreprenørbedrift hadde over tid stole diverse verktøy og material. Totalt utgjorde verdien på dei stolne materiala mange tusen kroner. Tapet som vart påført bedrifta vart dekka av entreprenørbedrifta si kriminalitetsforsikring. 

Overførte til eigen konto
Ein rekneskapsførar i ei lita kontorbedrift overførte pengar til sin eigen konto. Bedrifta sitt tap vart dekka av bedrifta si kriminalitetsforsikring.

Pengar frå loppemarknad
Ein tillitsperson i eit idrettslag var ansvarleg for å handtere idrettslaget sine inntekter frå ein stor loppemarknad. Personen overførte delar av inntekta frå salet til seg sjølv, og kamuflerte det i rekneskapa. Tapet som vart påført idrettslaget vart dekka av kriminalitetsforsikringa.

Sjå også:

ID-tjuveriforsikring